Modele motywacji

Modele motywacji

Chcecie prowadzić swoje przedsiębiorstwo? Własna firma to bez wątpienia szansa na to, aby zarabiać dobre pieniądze. Chyba każdy zgodzi się z tym stwierdzeniem. Nie może zatem zaskakiwać, że tak wiele ludzi decyduje się na to rozwiązanie. Druga strona medalu jest jednak taka, że na rynku panuje bardzo duża konkurencja. W związku z tym odpowiednie pieniądze są tak naprawdę zarezerwowane jedynie dla nielicznych. Co trzeba zrobić, aby znaleźć się w tej grupie? Trzeba podkreślić, że ważne jest nie tylko zatroszczenie się o odpowiedniej jakości produkty, usługi czy zapadającą w pamięć reklamę. Każdy właściciel powinien też mieć w swoich szeregach odpowiednich pracowników. Chodzi nie tylko o kwalifikacje. Bardzo ważna jest też ich motywacja. W dzisiejszym wpisie poruszymy tematykę opisującą najważniejsze modele motywacji. Ile ich wyróżniamy? Jakie są ich cechy charakterystyczne? O tym wszystkim dowiecie się po przeczytaniu tego artykułu “Modele motywacji”.

Czym są modele motywacji? 

Zanim przejdziemy do omawiania konkretnych modeli motywacji, warto wyjaśnić, co określamy takim pojęciem. Mówiąc o modelach motywacji, mamy bowiem na myśli pewne schematy czy wzorce, na podstawie których jesteśmy w stanie zauważyć zależności występujące w różnorodnych procesach zarządzania konkretną organizacją. Zależności te dotyczą przede wszystkim motywacji, zauważanych potrzeb, a także konkretnego zachowania. Modele motywacji wskazują nam również, jak powinny przedstawiać się role pracownika oraz osoby zarządzającej. Dzięki nim dowiadujemy się, jakie czynniki motywacyjne warto zastosować w danym przypadku, aby osiągnąć jak największy sukces i efektywnie pracować nad rozwojem. Jeśli wiemy już, czym są modele motywacji, poznajmy konkretne ich rodzaje.

Model tradycyjny

Tradycyjny model motywacji swoją genezę wiąże ze szkołą naukowej organizacji. Jednym z jej głównych założeń była teoria, że do podstawowych działań należących do obowiązków osoby zarządzającej kadrą jest dbanie o to, by pracownicy szybko wykonywali czynności, które są w ich pracy rutynowe. Ważnym narzędziem umożliwiającym motywowanie był tutaj system premiowy, na podstawie którego najbardziej pracowici robotnicy mogli liczyć na wyższe wynagrodzenie. Na czym dokładnie polega teoria związana z modelem tradycyjnym?

W tym aspekcie zakłada się, że pracownicy nie do końca przykładają się do swoich codziennych obowiązków. Model tradycyjny przedstawia niekorzystny obraz podwładnych. Co jeszcze warto o nim wiedzieć? Trzeba podkreślić się, że pracownicy – według tej reguły – są z zasady leniwi oraz niechętnie wykonują przydzielone im zadania. Tak naprawdę pracę traktują jako swego rodzaju zło konieczne, które oczywiście pozwala im jednak zarabiać na utrzymanie swoje i swojej rodziny. Dla takich pracowników zdecydowanie najważniejsza są kwestie finansowe. Tradycyjne modele motywacji zakładają, że ten typ podwładnych będzie dobrze wykonywał swoje czynności tylko wtedy, kiedy otrzyma za to wszystko odpowiednie wynagrodzenie. Tacy ludzie nie powinni decydować o trybie pracy czy aspektach z nią związanych. Dlaczego? Jest to spowodowane tym, że najprawdopodobniej kierowaliby się przede wszystkim swoim interesem, a nie interesem konkretnej firmy czy przedsiębiorstwa. W ten sposób chcieliby na przykład uzyskać większe przywileje, dzięki którym mogliby pracować z mniejszą intensywnością itp.

Model stosunków współdziałania

Jakie są inne ważne modele motywacji? Warto wspomnieć o Human Relations. Tutaj mamy do czynienia z koncepcją stosunków międzyludzkich. Badacze tej dziedziny doszli do wniosku, że w aspekcie motywacji bardzo ważną rolę odgrywają relacje występujące między pracownikami. Zwrócono uwagę na to, że istotnym działaniem kadry zarządzającej powinno być dbanie o potrzeby społeczne pracowników oraz ich poczucie przydatności w danym przedsiębiorstwie. W przypadku tego modelu pieniądze zeszły na dalszy plan.

Jakie są najważniejsze założenia modelu motywacji? Trzeba podkreślić, że model opiera się na trzech najważniejszych aspektach. Przede wszystkim zakłada się, że pracownicy są zmotywowani nie tylko poprzez kwestie materialne. Należy zaznaczyć, że ich determinacja oraz zaangażowanie w codzienne poczynania zależą również od stosunków ze zwierzchnikami i pozostałymi kolegami czy koleżankami z pracy. Model przyjmuje, że tak naprawdę każdy kontakt z innymi osobnikami ma wpływ na postępowanie konkretnego pracownika. To oznacza, że nie powinno analizować się ich zachowań bez oceny powiązań społecznych. Model stosunków współdziałania zakłada również, że specjalizacja w wykonywaniu danych zadań za każdym razem prowadzi do znużenia, przez co wywołuje u pracowników poczucie zniechęcenia. Warto wiedzieć, że takie modele motywacji zakładają, że każdy pracownik chce czuć się ważny dla organizacji, w której na co dzień wykonuje zadania.

Model zasobów ludzkich

W literaturze wyróżnia się także modele motywacji pod kątem zasobów ludzkich. W przypadku tej teorii badacze tacy jak McGregor czy Maslow uznali, że model stosunków współdziałania balansuje na granicy manipulacji. Wspólnie doszli oni do trafnej według nas konkluzji, iż na właściwą motywację pracowników składa się wiele różnorodnych czynników – zadowolenie, wynagrodzenie pieniężne oraz potrzeba doświadczania sukcesu. Pracownik musi czuć, że wykonywane przez niego obowiązki mają duże znaczenie dla firmy.

O co tutaj chodzi? Trzeba podkreślić, że w tym przypadku przyjmuje się, że pracownik jest świadomym podmiotem wykonywanych przez siebie działań. Ważna jest też waga współdziałania, zwiększenie zakresu działań podejmowanych przez pracowników, a także rola rozwoju podwładnych i wykazywanych inicjatyw. Innymi słowy, tego typu modele motywacji zakładają, że zaangażowanie podwładnych zależy od złożonych czynników. Twórcy twierdzą, że najgorszym wyjściem jest sytuacja, kiedy szef firmy czy przedsiębiorstwa ogranicza się tylko do jednego aspektu. Wydaje się, że w nowoczesnych przedsiębiorstwach jest to najczęściej stosowany sposób, ponieważ nie ma jednego bodźca, który na wszystkich wpływałby z tak samą pożądaną siłą. Nie można też zakładać, że pracowników motywuje jedynie jeden aspekt. Sprawdź poprzedni wpis tu.

Brak motywowania pracowników

Niezależnie od tego jaki rodzaj czy sposób motywowania pracowników wybierzemy musimy być świadomi, że zawsze będzie to lepsze rozwiązanie aniżeli całkowity brak czynników motywujących. Bez dwóch zdań – musimy motywować swoich pracowników. Bez tego jesteśmy bowiem skazani na porażkę jako pracodawcy czy kadra kierownicza.

Z jednej strony rynek jest tak duży, że bez problemu możemy znaleźć nowego pracownika. Jednak niezależnie od stopnia zaawansowania danego stanowiska pracy, zawsze potrzebny będzie czas na wdrożenie nowego członka zespołu. Do tego dochodzą koszty związane z szukaniem nowych osób, czas całkowitego przestoju (kiedy to dane stanowisko jest wolne i nie zarabia) oraz czas kiedy nowy pracownik się wdraża, a tym samym nie wykonuje tyle samo pracy co nasi wieloletni pracownicy.

Musimy być także świadomi faktu, że im ktoś lepiej wykonuje swoje zadania, ma wyższe wykształcenie, jest bardziej mobilny i przedsiębiorczy tym bardziej potrzebuje motywacji. Taki pracownik bez odpowiedniej drogi awansu oraz wzrastającego wynagrodzenia długo nie zagrzeje miejsca w naszej firmie. A to właśnie tacy pracownicy, szukając szansy rozwoju i lepszych zarobków, najszybciej zdecydują się na zmiany i odejście.

Jako pracodawcy powinniśmy być świadomi, że bez wprowadzenia odpowiednich czynników motywujących pracowników, w pierwszej kolejności narażamy się na utratę nie najsłabszych jednostek, a najlepszych i najbardziej wartościowych pracowników, którzy bez problemu będą w stanie znaleźć dla siebie lepsze stanowisko.

Skuteczna motywacja

Nie podamy tutaj jednego sprawdzonego rozwiązania. Nie ma bowiem złotego środka i prostego sposobu na motywację. Jest to cały proces, który jest długotrwały i skomplikowany. To o czym jednak musimy pamiętać zawsze to fakt, aby dostosować sposób motywacji do osób, które ma motywować. Nie na każdego zadziała pozytywnie ten sam czynnik. Pracownik, który zarabia najmniej, będzie zadowolony z podwyżki. Osoba, która zarabia bardzo dobrze nie będzie zadowolona z kilku złotych, z kolei na pewno doceni awans czy publiczne wyróżnienie za dobrą pracę. Musimy zatem znaleźć czynnik, który zadowoli danego pracownika bądź grupę pracowników.

Jeśli właściwie wybierzemy sposób motywacji, w oparciu o potrzeby naszych pracowników, a nie o to co wydaje nam się najlepsze według naszej opinii, mamy szansę na wprowadzenie w naszym zakładzie skutecznego sposobu motywacji.