Motywacja to stan, w którym czujemy chęć i gotowość do podjęcia określonego działania. Napędza ona najprostsze codzienne czynności, takie jak np. wstanie z łóżka czy ugotowanie obiadu, a także działania, które nas rozwijają np. naukę języka obcego. Niezależnie od tego, co chcesz zrobić, motywacja jest czynnikiem, który pozwala ci dążyć do celu. Na czym ona polega i jak przebiega proces motywacji? Podpowiadamy.
Co to jest motywacja?
Znaczenie motywacji ciężko jest zamknąć w jednej ściśle określonej definicji. Na motywacje składa się wiele czynników i jest ona pewny procesem, który zachodzi w naszej głowie. Motywacja napędza nas do dążenia do celu i spełniania swoich marzeń, a także rozwijania swoich umiejętności i rozwijania osobowości. Jest ona niezbędnym czynnikiem, dzięki któremu każdego dnia jesteśmy w stanie wykonywać nawet najprostsze czynności. Wiele osób ma problem ze znalezieniem w sobie motywacji, aby dążyć do celu. Wiąże się to z wieloma czynnikami i problemami w pewnych etapach procesu motywacji.
Jak wygląda proces motywacji?
Wiesz już, że motywacja składa się z procesów, które jedynie w połączeniu ze sobą dadzą efekt w postaci motywacji. Procesy te ukierunkowują nasze zachowanie i umożliwiają nam osiągnięcie zamierzonych celów, które są dla nas ważne. Proces motywacji składa się z kilku etapów.
Pierwszym etapem jest wzbudzenie energii. To właśnie ten moment, w którym odczuwamy nagłą chęć do zrobienia czegoś. Można to porównać do nagłego przypływu adrenaliny i poczucia siły do wykonania określonych działań, które w połączeniu ze sobą przełożą się na spełnienie celu. Jeśli bardzo nam na czymś zależy, to poczujemy bardzo duży przypływ energii, który jest początkiem procesu motywacji.
Następnie następuje ukierunkowanie wysiłku na cel. To właśnie w tym momencie planujemy, jak możemy wykorzystać energię, którą właśnie poczuliśmy. Zastanawiamy się co zrobić, aby dojść do celu i jak krok po kroku będzie wyglądała nasza droga do niego. Dzięki temu zyskujemy jeszcze większą dawkę motywacji, ponieważ dokładnie wiemy, co trzeba zrobić, aby osiągnąć cel a droga do niego wydaje nam się z pozoru łatwa i czujemy, że mamy wystarczająco dużo energii, aby ją pokonać.
Potem zwiększa się nasza wrażliwość na bodźce. Odczuwamy wszystko ze zdwojoną siłą i nasz umysł jest wrażliwy na wszystko, co dzieje się w celu osiągnięcia celów. Jesteśmy podekscytowani tym, że poczuliśmy tak dużą energię do działania i chcemy ją jak najlepiej spożytkować. Osoby optymistycznie nastawione będą odczuwać z reguły więcej pozytywnych bodźców takich jak szczęście, satysfakcja i energia do działania, które dodatkowo sprawią, że motywacja będzie się utrzymywać przez dłuższy czas. Możesz jednak także poczuć takie bodźce jak niepokój, strach przed porażką czy niemoc. Takie bodźce sprawiają, że wiele osób na tym etapie procesu traci już energię, która wzbudziła się na początku i zaczyna ona słabnąć.
W następnym etapie procesu motywacji kontynuujemy czynności, dopóki warunki, które je zapoczątkowały, nie ulegną zmianie. Ten etap może trwać kilka dni, a nawet kilka lat. W zależności od tego, jaki ustaliliśmy sobie cel, osiągnięcie go może nam zająć więcej lub też mniej czasu. To etap, w którym jesteśmy poddani największej próbie i to właśnie tu wiele osób może stracić motywacje i zrezygnuje z dążenia do celu. Warunki takiej decyzji mogą być różne np. zmiana priorytetów lub zwykła nie konsekwentność w działaniu.
Następnie w zależności od tego, czy spełniliśmy cel, czy też nie następuje pobudzenie emocjonalne. Jak się możesz domyślić w momencie, gdy się poddamy i zrezygnujemy to towarzyszą nam emocje ujemne takie jak smutek i rozczarowanie. Z kolei podczas realizacji marzeń możemy liczyć na dużą dawkę dodatnich emocji takich jak zadowolenie z siebie, szczęście i satysfakcja. Jest to ostatni etap procesu motywacji, który w zależności od osiągniętych celów może wyglądać różnie.
Rodzaje motywacji
Skoro już wiesz, jak wygląda proces motywacji i czego możesz się spodziewać, to warto znać również rodzaje motywacji, jakie wyróżnia się w psychologii.
Pierwsza jest motywacja wewnętrzna, w której dążymy do zaspokojenia swoich potrzeb. Motywację wewnętrzną cechuje ciekawość a czynnikami, które nas motywują, są właściwości, które są wynikiem bodźców, które odczuwamy.
Drugim rodzajem motywacji jest motywacja zewnętrzna. Chodzi w niej o wybudzenie potrzeb poprzez stosowanie nagród i kar. Kontynuujemy działania ze względu na konsekwencje, do których one prowadzą. np. otrzymanie nagrody. Przyczyna i kontrola działania nie jest w tym przypadku zależna od nas.
Wyróżniamy też motywację negatywną i motywację pozytywną. Motywacja negatywna jest oparta na karach i powoduje ona lęk, przez który dążymy do celu, ponieważ boimy się doświadczenia kary np. zwolnienia z pracy. Motywacja pozytywna oparta jest na nagrodach i dodatnich wzmocnieniach. Im bliżej jesteśmy uzyskania nagrody, tym bardziej jesteśmy zmotywowani i chętni do działania.